De impact van AI op bedrijfsprocessen en de samenleving groeit explosief. Deze innovatiegolf brengt ook nieuwe verantwoordelijkheden met zich mee. De Europese Unie neemt hierin het voortouw met de EU AI Act, ’s werelds eerste alomvattende wetgeving voor kunstmatige intelligentie.

Sinds 2 augustus 2025 zijn de eerste belangrijke onderdelen van deze wet al in werking. Dit heeft directe gevolgen voor bedrijven die AI ontwikkelen, implementeren of integreren. In deze blog geven we je een helder overzicht van wat de EU AI Act inhoudt, wat er per augustus verandert, hoe je jouw organisatie nu al kunt voorbereiden op compliance én tegelijkertijd een competitief voordeel kunt behalen met verantwoorde AI-oplossingen.

Lees de officiële EU AI Act-tekst op EUR-Lex voor alle juridische details, of bekijk de tijdlijn van de implementatie.

Wat houdt de EU AI Act in? 

De EU AI Act is het eerste wettelijke kader dat AI-systemen in Europa classificeert op basis van risico. Het doel is om innovatie te stimuleren, terwijl fundamentele rechten, veiligheid en ethiek worden beschermd. AI wordt hierbij onderverdeeld in vier risiconiveaus:

• Verboden AI: Systemen die menselijk gedrag manipuleren of sociale scoring toepassen zijn strikt verboden (bijv. manipulatie of sociale scoring).

• Hoog-risico AI: Deze categorie omvat AI die wordt ingezet in cruciale sectoren zoals HR, justitie, gezondheidszorg, kritieke infrastructuur en kredietbesluiten. Denk aan AI voor het screenen van cv's, medische diagnoses of beslissingen over leningen.

• Beperkt risico: Hieronder vallen AI-systemen die verplicht zijn tot transparantie, zoals chatbots die duidelijk moeten maken dat ze niet menselijk zijn of AI-marketingtools.

• Minimaal risico: Dit betreft AI-toepassingen met een laag risico, zoals spamfilters of AI-gedreven games, waarvoor de vereisten minimaal zijn.

Hoe hoger het risico, hoe zwaarder de vereisten voor transparantie, toezicht, datakwaliteit en uitlegbaarheid.

Welke belangrijke veranderingen brengt de EU AI Act met zich mee sinds 2 augustus 2025?

Sinds 2 augustus 2025 zijn de eerste belangrijke bepalingen van de EU AI Act van kracht. Dit zijn de belangrijkste veranderingen:

1. Toezicht op General Purpose AI (GPAI)

De wet stelt specifieke regels voor foundation models en GPAI-systemen zoals GPT-4, Claude of Gemini. Leveranciers moeten vanaf 2 augustus transparantie bieden over trainingsdata, prestaties, risico’s en energieverbruik. Als jouw bedrijf deze modellen inzet in eigen producten of processen, ben je mogelijk mede verantwoordelijk voor naleving.

2. Toezichtstructuren en toezichtautoriteiten

Lidstaten moeten tegen augustus 2025 hun nationale toezichthoudende instanties aanwijzen. Bedrijven moeten in kaart brengen met welke autoriteiten zij te maken krijgen en wie intern verantwoordelijk is voor compliance. Voorbeelden van relevante toezichthouders in Nederland zijn de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) en de Autoriteit Consument & Markt (ACM).

3. Meldplicht voor incidenten

Organisaties die hoog-risico AI-systemen gebruiken, moeten vanaf 2 augustus ernstige incidenten of fouten rapporteren aan de autoriteiten. Denk aan foutieve AI-besluiten die schade kunnen veroorzaken voor personen of systemen.

4. Boetebepalingen en sancties

Net als bij GDPR worden boetes fors: tot €35 miljoen of 7% van de wereldwijde omzet bij overtredingen. Compliance is daarom geen optie meer – het is een noodzaak.

Voor welke sectoren is dit relevant?

Vrijwel alle sectoren waarin AI wordt toegepast krijgen te maken met (hoog)risico-classificaties:

Wat zijn de specifieke verplichtingen en de impact voor AI in de bouw en vastgoed sector?

AI transformeert de bouw- en vastgoedsector door betere projectplanning, voorspellend onderhoud, waardebepaling, klantinteractie en vastgoedbeheer mogelijk te maken. Met de EU AI Act die sinds 2 augustus 2025 van kracht is, worden strengere eisen gesteld aan het gebruik van AI in deze sectoren.

• AI-systemen voor bouwplaatsveiligheid, resource-allocatie, geautomatiseerde waardebepaling (AVM), vastgoedrisicobeheer en beslissingen over huurders (zoals kredietwaardigheid) kunnen als hoog-risico AI worden geclassificeerd. Bedrijven moeten zorgen voor robuuste datakwaliteit, transparante en uitlegbare algoritmes.

• De wet vereist dat AI-toepassingen aantoonbaar correct, betrouwbaar en transparant zijn. Dit is cruciaal voor veiligheid op bouwplaatsen, accurate waardebepaling en betrouwbare vastgoedbeheerprocessen. Daarnaast moet AI die duurzaamheid en resource-optimalisatie ondersteunt, voldoen aan strikte transparantie-eisen.

Wat zijn de specifieke verplichtingen en de impact voor AI in de juridische en financiële sector?

AI versnelt documentanalyse, contractbeheer, fraudedetectie, risicobeheer en compliance. Door de gevoeligheid van data en impact van AI-beslissingen stelt de EU AI Act strenge eisen.

• AI-systemen die juridische analyses, compliance-checks, kredietbeoordelingen, fraudeopsporing of risicomanagement uitvoeren, zijn hoog-risico. Dit betekent transparantie, uitlegbaarheid en controleerbaarheid, plus privacybescherming.

• AI mag geen ‘black box’ zijn: beslissingen moeten herleidbaar zijn, met menselijke controle en ethische normen.

Wat zijn de specifieke verplichtingen en de impact voor AI bij overheden & gemeenten?

AI verbetert burgerdienstverlening en maatschappelijke oplossingen, maar publieke waarden en ethiek zijn cruciaal.

• AI-systemen voor burgerdienstverlening, sociale voordelen of verkeersmanagement kunnen als hoog-risico worden geclassificeerd. De wet eist transparantie en controleerbaarheid van AI-beslissingen, met nadruk op ethiek en publieke waarden.

• Implementatie van AI in de publieke sector hangt af van burgervertrouwen en naleving van ethische richtlijnen.

  
  

Hoe kan jouw bedrijf zich voorbereiden op de EU AI Act?

De EU AI Act is veel meer dan wetgeving, het is een stimulator voor verantwoord innoveren. Hieronder vind je een concreet actieplan:

✅ 1. Breng jouw AI-toepassingen in kaart

Welke AI-tools gebruik je vandaag al? Voor welke processen wil je AI inzetten in 2025–2026? Beoordeel of deze onder de "hoog risico"-categorie vallen.

✅ 2. Analyseer je data en infrastructuur

Datakwaliteit is cruciaal voor compliance én prestaties. Begin nu met het opschonen, structureren en beveiligen van data. AI is alleen zo goed als de data die je erin stopt.

Lees ook onze blog: De goudmijn aan onbenutte data: hoe AI jouw bedrijf kan transformeren

✅ 3. Start klein en leer snel

Bouw een MVP (Minimum Viable Product), test met echte data, en verbeter iteratief. Begin bijvoorbeeld met een interne AI-assistent of automatische rapportage. Dit verlaagt risico’s en versnelt adoptie.

✅ 4. Bouw uitlegbare en betrouwbare AI

Werk met tooling zoals explainable AI (XAI), audit trails en een menselijke controlecyclus. MSTR helpt je hierbij met maatwerkoplossingen die traceerbaar én schaalbaar zijn.

✅ 5. Bereid je voor op rapportage en toezicht

Zorg voor interne governance, maak rollen en verantwoordelijkheden duidelijk, en bereid je voor op externe audits.

MSTR als AI-partner in compliance én innovatie

Bij MSTR combineren we technologische innovatie met diepgaande kennis van wet- en regelgeving. Onze AI-consultants en engineers ontwikkelen oplossingen die:

• Voldoen aan de eisen van de EU AI Act

• Transparant en uitlegbaar zijn (XAI by design)

• Integreren met jouw bestaande IT-landschap

• Klaar zijn voor schaalvergroting met foundation models zoals GPT‑5, Claude en Llama

Of je nu actief bent in vastgoed, financiën, overheidsdiensten of juridische dienstverlening, wij zorgen dat jouw AI-projecten voldoen aan de regels én direct waarde opleveren.

Conclusie: De EU AI Act verandert het speelveld volledig

De verandering is sinds 2 augustus 2025 al in volle gang. Bedrijven die nú anticiperen, bouwen een strategisch voordeel op. Niet alleen door compliant te zijn, maar ook door AI slimmer, veiliger en effectiever in te zetten.

MSTR helpt je bij iedere stap: van strategie en datavoorbereiding tot implementatie en toezicht.

Benieuwd wat dit voor jouw organisatie betekent? Plan een vrijblijvende sessie met onze AI experts. Samen maken we jouw AI toekomstbestendig én compliant.